Międzynarodowa konferencja „My jesteśmy pamięcią. Nauczanie historii to nauka rozmowy”
W Krakowie w dniach 27-28 stycznia 2025 roku odbyła się Międzynarodowa Konferencja zorganizowana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Międzynarodówki Edukacyjnej. Podczas uroczystego otwarcia konferencji głos zabrały następujące osoby: Ministra Edukacji, pani Barbara Nowacka, Przewodniczący European Trade Union Committee for Education, pan John Mac Gabhann, Przewodniczący Zarządu Głównego ZNP, pan Sławomir Broniarz oraz Wiceprezydent ETUCE, pani Dorota Obidniak.
W spotkaniu uczestniczyli członkowie związków zawodowych nauczycieli zrzeszonych w Education International oraz eksperci z działów edukacji w miejscach pamięci i muzeach z Polski, Izraela, Niemiec oraz 17 innych krajów Europy, Azji i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Hasło przewodnie konferencji “Jesteśmy pamięcią. Nauczanie historii to nauka rozmowy.” stało się dla jej uczestników okazją do rozważań i dyskusji o tym, jak uczyć młodych ludzi o Holokauście w dobie globalizacji i dynamicznego rozwoju technologii.
Jednym z najważniejszych zagadnień poruszanych podczas konferencji była rola pamięci historycznej. Uczestnicy wielokrotnie podkreślali, że bez świadomej refleksji nad doświadczeniami II wojny światowej – zwłaszcza nad tragedią Holokaustu – nie sposób budować społeczeństwa opartego na dialogu, tolerancji i otwartości. Pamięć o makabrycznych wydarzeniach tego okresu jest nie tylko wyrazem szacunku dla ofiar, ale także warunkiem koniecznym do budowania społeczeństw wolnych od nienawiści, wykluczeń i uprzedzeń.
Wielokrotnie powtarzał się wątek współczesnego odradzania się postaw ekstremistycznych, manipulacji historycznych oraz rozprzestrzeniania dezinformacji w mediach. Prelegenci wskazywali, że faszyzm nie jest wyłącznie zjawiskiem historycznym – wraca w nowej formie, bazując na nienawiści, antysemityzmie i ksenofobii. Media społecznościowe stanowią dzisiaj szczególne pole szerzenia mowy nienawiści, które należy w sposób odpowiedzialny monitorować i przeciwdziałać eskalacji negatywnych zjawisk. Zachęcano do stanowczego przeciwdziałania teoriom spiskowym i propagandzie wypaczającej prawdziwy obraz historii.
Jako klucz do przeciwdziałania uprzedzeniom i wzmacniania pamięci o Holokauście uczestnicy konferencji wskazali edukację włączającą, otwartą na aktywny udział uczniów i całych społeczności, angażującą młodzież w projekty badawcze, warsztaty, działania artystyczne i społeczne, co pomaga budować trwałe postawy empatii i odpowiedzialności. Nowoczesna edukacja powinna skłaniać uczniów do zadawania pytań, szukania odpowiedzi w różnych źródłach i weryfikowania informacji. Wskazano zarówno potencjał technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie dydaktycznym, dzięki którym uczniowie mogą poznawać historię Holokaustu w sposób bardziej interaktywny, jak i rolę artefaktów historycznych, które stanowią wartość bezcenną, ponieważ są pamiątką konkretnego życia. Poprzez pracę z autentycznymi materiałami uczniowie mogą budować emocjonalną więź z historią konkretnego człowieka.
Konieczne jest dalsze zacieśnianie relacji pomiędzy placówkami edukacyjnymi, organizacjami pozarządowymi i instytucjami kultury z różnych krajów. Taka wymiana doświadczeń pozwala wypracować skuteczniejsze formy przekazywania wiedzy i rozwijania postaw otwartości.
“Z ogromnym wzruszeniem śledziliśmy podczas spotkania relację na żywo z obchodów 80-tej rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Słuchając świadectw więźniów ocalałych z tej fabryki śmierci, nie sposób pozostać obojętnym. W szeregu młodych osób towarzyszących byłym więźniom do miejsca składania zniczy widzę nagle moją uczennicę V LO w Bielsku-Białej, Emilię. Jest to dla mnie bardzo pozytywne doświadczenie, bezpośredni znak, że ci właśnie młodzi ludzie wrażliwi i empatyczni, a przede wszystkim obecni przy nielicznych już niestety ocalałych więźniach KL Auschwitz-Birkenau są najlepszym przykładem tego, że pamięć trwa w kolejnym pokoleniu Polaków. Jesteśmy pamięcią...”
Relacja została przygotowana przez uczestniczkę konferencji, panią Aleksandrę Babicz.
https://znp.edu.pl/my-jestesmy-pamiecia-nauczanie-historii-to-nauka-rozmowy/